Provinciebestuur Antwerpen verbiedt expositie pikante Boon-collectie

De voor juni geplande tentoonstelling van de verzameling vrouwenbeelden uit de nalatenschap van Louis Paul Boon is door gedeputeerde Ludo Helsen van de provincie Antwerpen geblokkeerd. Hij acht ‘het artistiek gehalte van de presentatie te laag’.
Terwijl één en ander al geruime tijd geleden was aangekondigd, heeft gedeputeerde Ludo Helsen van de Christen-democratische CD&V gemeend de integrale presentatie van Boon’s verzameling vrouwenplaatjes (ruim 22.000 beelden) te moeten verbieden. De officiële uitleg is dat de collectie van onvoldoende cultureel gehalte is, het vermoeden bestaat dat Helsen en/of zijn medestanders moeite hebben met het pornografische gehalte van de ‘Fenomenale Feminatheek’: ‘er zijn er ook wel foto’s bij van blote meisjes onder een bepaalde leeftijd, als u weet wat ik bedoel’.

De Belgische auteur Louis Paul Boon (1912-1979) verzamelde vanaf 1954 foto’s van meisjes en vrouwen, die hij, zoals zijn zoon Jo Boon het omschrijft, ordende in een ‘pseudo-wetenschappelijke’ encyclopedie over de vrouw en uiteindelijk 22.400 beelden omvatte. Boon bracht de plaatjes onder in 144 hoofdstukken, zoals: 1. Het kind-vrouwtje; 5. Originele prentkaarten met blote meisjes; 8.b Uit naturistenboekjes vanaf 1920 tot 1965; 10.b De engeltjes; 15. Het naakt verovert de straat; 17. Het typische der vrouw; 19. De uitnodigende vrouw; 21. Het ondergoed; 33. Verschillende vormen der tieten; 39. De symboliek; 47. De muis; 66. Het wapen van de minnaar; 71. De afwijkingen; 114. De Belgische en de Hollandse; 140. De geelhuidige. Favoriete filmsterren als Sophia Loren en Brigitte Bardot kregen een eigen hoofdstukje. Boon’s fascinatie met meisjes en vrouwen kwam regelmatig tot uiting in zijn veelvuldig bekroonde literaire werk.

De blokkade van Helsen heeft de afgelopen dagen een enorme reeks publicaties opgeleverd, waarbij de publieke reacties (op de sites van verschillende Vlaamse kranten) meestal uitgebreid, divers en vermakelijk zijn.

Tot vrijdagmiddag was er op de website van De Morgen een link te vinden naar opmerkelijke beelden uit de ‘Fenomenale Feminatheek’: plaatjes van een bijeenkomst van heren in pijen en blote dames, een Hitler-imitator die een borst betast en een naakt meisje van een jaar of zeven in het water. Die reeks is inmiddels vervangen door een wat minder brisante serie naaktfoto’s: www. demorgen.be. De neukende monnik wordt overigens nog wel op verschillende sites, waaronder het Volkskrantblog, vertoond.

Eveneens op vrijdag pleegde Yves Desmet, politiek hoofdredacteur van De Morgen, in zijn krant een grondige karaktermoord op ‘de vleesgeworden bekrompenheid der Kempen’ Ludo Helsen: ‘een anonieme tweederangs politicus (…) die de grote uitspraken schuwt, maar er stil en ongedwongen voor zorgt dat zoveel mogelijk overheidsgeld naar zijn streek en bevriende organisaties vloeit. Daartoe cumuleerde hij bij de laatste telling 33 (drieëndertig) bestuursmandaten.’ Voor de complete column, zie: www.demorgen.be

Het magazine Knack schrijft op haar site: ‘Volgens Helsen is de beslissing om het niet te doen, in overleg met directeur Christoph Ruys genomen: ‘Ik had zelfs groen licht gegeven op voorwaarde dat ik betrokken zou worden bij de opbouw van de expositie. Want u weet ook dat Boon soms in een bepaalde richting ging die vandaag wenkbrauwen zou doen fronsen. Uiteindelijk heeft Ruys zelf beslist om, gezien de mogelijke herrie, af te zien van deze tentoonstelling.’ Ruys liet per e-mail weten dat, ‘gezien het vaak pornografisch karakter van deze collectie, aan de intentionele doelstelling om alle 22 400 beelden te tonen, niet kon worden voldaan. Vandaar dus de annulatie.’

Het Nieuwblad.be meldt: ‘Zie dit niet als censuur’, zegt Christoph Ruys, directeur van het Antwerpse FotoMuseum. ‘We hebben in onderling overleg beslist om Boons Feminatheek niet te tonen. Mocht er ook maar één klacht van een bezoeker zijn gekomen, hadden we de tentoonstelling moeten sluiten. Dat risico vonden we te zwaar. Zelfs al maakten we dit ‘kinderen niet toegelaten’, dan nog leek ons de kans te groot dat de nadruk op de verkeerde aspecten kwam te liggen.’ In plaats van de Boon-collectie zal het Provinciaal FotoMuseum Antwerpen nu een overzicht van de Franse modefotograaf Guy Bourdin presenteren.

Het literaire festival Zogezegd in Gent zou de avant-première krijgen van de tentoonstelling. De schrijfster Anne Provoost, woordvoerder van de manifestatie, bevestigt dat de presentatie doorgang zal vinden (opening op 4 april), maar dat ze nog niet kan zeggen hoeveel foto’s er getoond zullen worden. Provoost: ‘Met Zogezegd wil ik veertig jaar na ‘68 op zoek gaan naar wat er is overgebleven van de grote thema’s van toen: de utopie, de verbeelding, het geloof in de toekomst en de seksuele vrijheid. Eén van de belangrijke vragen is: hoe zit het met onze omgang met literatuur en erotiek in 2008? Ludo Helsen heeft die vraag al voor een stuk beantwoord’.