Verslaggevers van De Gelderlander gaan weer met een fototoestel op pad. De krant was vorig jaar al begonnen met deze proef, maar stuitte op hevig verzet van fotografen en de Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten (NVF).
Mede door een reorganisatie en het verschijnen op tabloid heeft de hoofdredactie toen der tijd besloten het experiment te stoppen. Maar nu is de draad stilletjes allang weer opgepakt.
Opmerkingen als ‘het gebeurt maar incidenteel’, ‘fotojournalistiek is een vak’ en ‘we doen het slechts als er geen professionele fotograaf, maar wel een verslaggever ter plekke is’, moeten de fotojournalist geruststellen. Maar dat doet het allerminst. Broodroof noemt Bert Beelen, freelance fotograaf van De Gelderlander het. Ook Joep Lennarts, voorzitter van de NVF, ziet deze ontwikkeling met lede ogen aan. ‘Het gebeurt ook sluipend bij ander kranten. Vaak stiekem om geen slapende honden wakker te maken. Er heerst een mentaliteit bij regionale kranten dat iedereen kan fotograferen. Fotografie wordt gezien als kostenpost en niet als een middel waarmee de krant zich zou kunnen onderscheiden. Beeld hangt er altijd maar bij.’
Fotojournalisten zijn haast niet meer in vaste dienst en freelancers krijgen het volgens de voorzitter van de NVF ook steeds moeilijker. ‘Voor een foto krijgen zij gemiddeld 45 euro. Per dag moeten er tien foto’s worden gemaakt om iets te verdienen. In de paar uur die dagbladen daarvoor geven lukt dat nooit.’
‘Fotojournalisten kunnen straks niet eens meer een wasmachinemonteur betalen’, aldus Lennarts. Volgens hem is er nauwelijks respect voor beeldmakers. ‘Dat is te zien aan wat zij betaald krijgen, hun rechtspositie en dat ze haast niet meer in vaste dienst zijn. De hoofdredacties bezuinigen zichzelf nog eens het graf in.’
‘Ik ben blij dat ik op tijd gestopt ben. Gelukkig sta ik niet in de schoenen van de freelancers’, vertelt Johan van Gurp, fotograaf, diverse malen in de prijzen gevallen bij de Zilveren Camera en dit jaar gestopt na 37 jaar in dienst bij BN/De Stem. ‘Het is een degradatie voor ons vak’. Volgens hem zullen steeds meer verslaggevers op pad gaan met een fototoestel. ‘Het is een tendens. Fotojournalisten zullen naast het werken bij een regionale krant andere projecten moeten vinden om geld te verdienen.’
Joep Lennarts vreest voor het verdwijnen van fotojournalisten bij regionale dagbladen. ‘Er zal altijd wel iemand zijn die een foto wil maken voor zeer weinig geld, maar hij zal geen echte fotojournalist zijn. Degene die meer wil maken dan een kiekje heeft niets meer te zoeken bij een regionale krant.’
REACTIE van Jaap van Essen, chef nieuws van De Gelderlander:
Gisteren werd ik opmerkzaam gemaakt op jullie website, in het bijzonder het verhaal over De Gelderlander.
Ik was met stomheid geslagen. Vooral natuurlijk omdat er blijkbaar geen sprake meer hoeft te zijn van enig wederhoor. Er wordt in het artikel iets beweerd over het fotobeleid van De Gelderlander dat nergens in het verhaal gestaafd wordt. Vervolgens mag wel iedereen reageren op het vermeende ‘beleid’ van onze krant. Kortom, een journalistieke flater, want van het vermeende beleid is geen sprake.
Sterker nog, een maandje of anderhalf geleden zijn alle redacteuren nogmaals de duidelijke spelregels voor het gebruik van eigen foto’s en zogenaamde lezersfoto’s uitgelegd. Kort gezegd komt het er op neer dat we dergelijke foto’s vooralsnog alleen gebruiken wanneer het niet-repoduceerbare beelden betreft.
Inderdaad, er staat het woordje vooralsnog in de voorgaande zin. Dat is omdat wij nu eenmaal in 2007 leven. De journalistieke wereld verandert en blijft nog wel even veranderen. Dus ook de manier waarop wij met foto’s omgaan. Ook u en de uwen moet niet ontgaan zijn dat het technisch gezien vele malen makkelijker is geworden om foto’s van derden in de krant te krijgen. De ontwikkelingen gaan door en dat zal nog wel even zo blijven. En dus zullen wij moeten veranderen. Waar het eindigt durf ik niet te voorspellen.
Wel durf ik te stellen dat de fotografen die voor De Gelderlander werken in het algemeen niet te klagen hebben sinds onze krant op tabloid verschijnt. Gemiddeld genomen zijn hun inkomsten niet gedaald. Integendeel.
Ik stoor mij overigens steeds meer aan het verongelijkte toontje dat uit artikelen als bovengenoemde spreekt. Alsof wij journalisten, die van De Gelderlander in het bijzonder, geen oog hebben voor de belangen van de fotografen. Misschien is het aardig om te weten dat De Gelderlander in 2001 nog 235 journalistieke fte’s telde en we er nu nog 143 hebben. Het aantal freelance fotografen dat wij van een redelijk belegde boterham voorzien is in dezelfde periode niet bepaald gedaald, zo kan ik u verzekeren.
Maar goed, ik zou gelukkig zijn wanneer u voortaan de moeite wilt nemen zich aan alle zijden te informeren, alvorens u De Gelderlander in een hoek neerzet zonder dat er iets is misdaan. U kunt me altijd bellen.
Met licht ontstemde groeten, maar toch nog vriendelijk,
Jaap van Essen
chef nieuws De Gelderlander