‘De eindeloze oorlog’ is een boek met portretten en teksten van veteranen uit de Tweede Wereldoorlog. Maker is Martin Roemers, een fotograaf die zich min of meer heeft gespecialiseerd in het fotograferen van de krijgsmacht.
• Slideshow in Flash
Het eerste boek is op D-Day, de dag van de geallieerde invasie op 6 juni 1944, door een Duitse en een Nederlands-Indische veteraan overhandigd aan staatssecretaris van Defensie Van der Knaap.
Roemers (Delft 1962) heeft close-up portretten gemaakt van veteranen uit Rusland, Polen, Groot-Brittannië, de Verenigde Staten, Duitsland, Nederland en Nederlands-Indië«. Hij heeft bijvoorbaat geen nationaliteiten willen uitsluiten, omdat de oorlog verankert zit in het geheugen van alle veteranen.
De zwart-wit portretten geven met veel detail het gelaat van de oude mannen en vrouwen weer. Bij enkelen, bijvoorbeeld bij een blinde Britse veteraan, is het verleden direct zichtbaar. Bij allemaal roepen de naast de foto’s afgedrukte herinneringen een hartverscheurend beeld van de oorlog op.
Mensen zijn feitelijk slecht toegerust voor het voeren van oorlog, hun geheugen laat hen daarna nooit meer met rust. Terugkeren naar een ‘normaal’ menselijk bestaan blijkt maar al te vaak onmogelijk. De verwondingen aan hun ziel zijn vaak vele malen ingrijpender dan eventueel lichamelijk ongemak.
Dit onderscheidt de oud-soldaten van ‘gewone’ burgers en daarom stellen velen van hen het op prijs elkaar te blijven ontmoeten. Achterin het boek zijn -enigszins groteske – kleurenfoto’s opgenomen van herdenkingen in Moskou, Wageningen en Normandië, waar de oude strijdmakkers weer even zijn verenigd.
Martin Roemers publiceerde in 1995 een boek over de laatste lichting dienstplichtigen van Nederland. Daartoe heeft hij negen maanden de recruten van een tankbataljon gevolgd. Voor het legermuseum en dag- en weekbladen als The New York Times, De Volkskrant, NRC Handelsblad en Vrij Nederland bleef hij militairen volgen.
Hij fotografeerde verlaten Russische kazernes in voormalig Oost-Duitsland (1998/1999) en Nederlandse soldaten in Kosovo en Bosnië (‘Tussen vijandige buren’ 1999/2000). Voor zijn portretten van soldaten van de Nederlandse missie in Afghanistan ontving hij de eerste prijs in de categorie Series Buitenlands Nieuws van de Zilveren Camera 2002. Die reeks heeft Roemers met de camera van een Afghaanse straatfotograaf gemaakt.
De eindeloze oorlog markeert een mogelijke afsluiting van de grootscheepse herdenkingen van de Tweede Wereldoorlog, waarbij de betrokkenen nog aanwezig waren. Maar dit jaar ‘viert’ Nederland op 29 juni, de geboortedag van Prins Bernard, voor het eerst ‘Veteranendag’. Die dag gaat de aandacht uit naar de 50.000 oud-militairen die Nederland en/of De Verenigde Naties vertegenwoordigden in Indonesië, Korea, Nieuw-Guinea, Libanon, Cambodja, het voormalig Joegoslavië, Afghanistan en Irak. Want ‘old soldiers never die, they just fade away’. Roemers boek maakt dit proces aanschouwelijk.
Han Schoonhoven
De eindeloze oorlog
Martin Roemers
met een inleiding van H.J.A. Hofland
Gebonden, 120 pagina’s
50 foto’s in zwart-wit en kleur
QV uitgeverij Nijmegen
29,95 euro
ISBN-nummer: 90-809740-1-3
Het boek kan rechtstreeks besteld worden bij de uitgever en wordt dan gratis
thuis gestuurd. Stuur een mail naar info@qvnijmegen.nl