Reyer Boxem was op de Photokina met drie oud- klasgenoten. Het was een indrukwekkende ervaring, een zoektocht langs Minox-bimbo’s, zalmtoastjes, workflow en flitsaggregaten.
Elke twee jaar hetzelfde liedje. In mei een mailtje of het misschien een leuk idee is om weer eens met z’n vieren naar de Photokina te gaan: oud klasgenootjes Peter N. uit Keulen, Dirk H. uit Berlijn, Avi G. uit Amsterdam en ondergetekende uit Ezinge willen elkaar wel ontmoeten, en dat doen we ook heus wel geregeld, maar weten nooit wanneer. Altijd te druk, kind ziek, of klus in een ver buitenland. We hebben een duidelijke aanleiding nodig, een alibi. De tweejaarlijkse Photokina in Keulen biedt uitkomst. Gezamelijk interessegebied, Leuke stad, voor elk goed bereikbaar. Fijne restaurants. Peter woont in Keulen, dus er is slaapplaats.
Dit jaar was er geen enkele reden om NIET te gaan, dus gingen we. De laatste keer was in 2000 denk ik. It was about time.
Avi zegt dat-ie altijd wel iets nieuws nodig heeft, je weet maar nooit wat de industrie voor je in petto heeft. Avi aast ook op spullen die hij al heeft, maar die hij dubbel wil. Reservespul, zeg maar. Hij heeft grote ervaring met allerlei apparatuur, en doet ook werk waarbij hij veel verschillende dingen door elkaar heen gebruikt. Avi is dit jaar op zoek naar a. een heeeeele grote flitsparaplu, waarmee je hele grote dingen heel mooi kan fotograferen en b. een flitsaggregaat die het zonder stopcontact in de buurt ook doet. Eentje met een accu. Hij staat ook bekend om zijn afdingkwaliteiten. Geen 10, geen 20, maar 25 procent beurskorting! Avi komt uit Israël.
Peter heeft een grote kennis van apparatuur, maar heeft, net zoals wij, langzamerhand alle denkbare apparatuur om een leuke foto te maken. Kom op zeg, we zijn al 14 jaar geleden afgestudeerd!
Vroeger, in Den Haag op de academie, handelde Peter in exotische Fuji autofocus meetzoekercamera’s met polaroid-achterwand en houten statieven met obscure namen op het schoolplein. Hij had ook altijd Orwo zwartwitrolletjes (uit Oost Duitsland, meen ik me te herinneren, kostte nog geen fractie van Kodak Tri-x) op zak, die hij bij de wc’s voor stuntprijzen verkocht. Niemand wist hoe hij eraan kwam. Hij begon op een gegeven moment ook Mercedes oldtimers te verhandelen, samen met een Iraanse vriend. Maar dat was toen hij al weer terug geëmigreerd was. Peter heeft een fotostudio in Keulen.
Dirk is iemand die zich altijd goed wil documenteren, om dan vervolgens heel afgewogen zijn keuze te maken. Hij struikelde jaren geleden eens over een kabel in hal 6, en vrijwilligers waren een kwartier bezig alle catalogi weer in zijn twee beurstassen terug te wurmen. Dirk is een rationele koper. Hij voorzag jaren geleden al de val van analoog, en verkocht elk afzonderlijk onderdeeltje van zijn Hasselblad-set met succes op eBay. Sindsdien werkt hij met een digitale Canon spiegelreflex camera, en niets wijst erop dat dit de komende 15 jaar gaat veranderen. Dirk staat, net als ik, sceptisch tegenover marketing en fotoapparatuurmarketing in het bijzonder. Behalve als het om Apple-producten gaat. Daarvan koopt hij altijd ongezien alles, heel vreemd.
Ikzelf ben consumptietechnisch een ongeleid projectiel. Volkomen irrationeel en onzakelijk. Ik heb een voorliefde voor vierkante foto’s en koop daarvoor rare camera’s. Laatst nog, kocht ik van een collega uit Utrecht een werkelijk stokoude camera van Duitse makelij. Die werkte zo mooi, dat ik uit angst dat ik nooit meer eenzelfde camera zou bezitten als-ie de geest zou geven pardoes op eBay een identieke camera kocht van een Pool, als reserve. In mint condition, zoals dat heet op het internet. Voor waarschijnlijk veel te veel geld. Voor mij is een beurs als de Photokina vooral een kwelling. Ik ben ambivalent. Techniek is voor sukkels, zei een collega uit de Randstad eens, en gelijk had-ie. Zoveel glimmende zooi. We hebben toch alles al? Pixels genoeg toch, tegenwoordig? Lenzen die nooit kapot gaan? En wie wil er nou high definition filmen met een fototoestel? Toys for the boys!
Maar ik voel me ook aangetrokken tot alles dat glimt en blinkt. De aanblik van een handgemaakte Zwisterse Alpa camera kan me echt ontroeren. Dat slaat nergens op, ik weet het. Het zijn slechts schroefjes en moertjes. Maar toch.Er wordt misschien ooit een hele mooie foto mee gemaakt.
We ontmoeten elkaar maandag op Köln Hauptbahnhof, en als we na een avond frisbeeën, eten en grappa drinken dinsdagochtend wat onvast het beursgebouw inwandelen staat daar een sexy bedoelde dame in een opvallend zwart latex nauwsluitend pak met een hoedje op haar blonde hoofd ons op te wachten. Op het hoedje staat Minox. Ze maakt een foto van ons met haar digitale spionnencameraatje. Kunnen we later bekijken op de Minox-stand, zegt ze in – volgens Peter – ’voormaligoostduitssteenkolenengels’. Charmant wel.
We zijn binnen. Overal mensen. Mannen, moet ik eigenlijk zeggen. Twee soorten: de man in pak (standhouder) en de man met camera op zijn buik (bezoeker). Ikzelf heb ook een camera langs m’n zij hangen (je weet per slot van rekening maar nooit of de brandende zeppelin niet toevallig vandaag op het Kölnmesse-gebouw zal neerstorten) en ik schaam me daar nu een beetje voor. Ik ben toch anders? En ik draag toch geen fotografenvest met honderd vakjes? En ik heb toch geen flitser op mijn camera? Ik hoor hier toch eigenlijk niet?
Van een afstandje bekijken we hoe ons Minoxmeisje door een horde bezoekers wordt belaagd en vervolgens vanuit alle denkbare hoeken wordt gefotografeerd. We hebben ineens dorst. We kopen alle vier een flesje water, voor 3 euro 50. We voelen ons een beetje besluiteloos, want waar moeten we eigenlijk beginnen? Aangezien Avi de enige in het gezelschap is met een duidelijke missie, sporen we hem aan als eerste op jacht te gaan. Naar Profoto en Broncolor. Onderweg houden we even halt als we de Sigma-stand passeren. Een Duitse “Starfotograf” laat op een podium zien hoe hij een groepje geschminkte dansers fotografeert met een bijzondere Sigma lens terwijl een verkoper daar met een headsetje versterkt commentaar op geeft. Volgens ons staat de Starfotograf in zijn eigen licht . We zouden de gemaakte foto’s wel realtime willen zien op een groot scherm, maar helaas.
Bij de stand van Profoto aangekomen wordt Avi meteen opgevangen door een vriendelijke man. Dirk en ik ploffen neer in een mooie designbank in het midden van de stand, waar we op een televisiescherm kijken naar een een fotoshoot van Annie Leibovitz. Ze werkt met Profoto lampen, dat spreekt voor zich. Ze lacht heel veel met de directeur van Profoto, die ze in het filmpje portretteert. Sweet Annie. Wij zouden ook wel een endorsement willen.
De dames van de Profotocatering lopen rond met grote glazen Duits bier. Zullen we …….? Nee, veel te vroeg. Dirk vraagt zich af of de designbank waarop we zitten ook te koop is. Hij zit lekker. En waar is Peter? Shit, Peter kwijt! Oh nee, hij staat aan de overkant bij de stand van Quantum te praten met een verkoper. Peter is van mening dat Quantum accupacks de beste op de markt zijn. Veel beter dan bijvoorbeeld Lumidyme . Hij bekijkt een nieuw model. Dirk en ik staan er wat korzelig naast, het interesseert ons geen bal, maar we willen Peter ook niet bij zijn eerste actie ontmoedigen. Bovendien, wie zijn wij nu helemaal? Mannetjes zonder plan, dat zijn we. Avi komt er niet uit met zijn verkoper, bovendien maken de mannen van Profoto geen beursdeals, alles loopt via de dealer in Nederland. Da’s niks voor Avi.
We dwalen verder de beursvloer op en houden stil bij een Chinees bedrijf dat draagbare flitsmonoblocs maakt. Niet te geloven goedkoop. Prachtig spul eigenlijk, alleen stinken de apparaten een beetje. Naar plastic dat in Nederland misschien wel geen enkele milieu-test zou doorstaan. We realiseren ons dat we in de westerse wereld eigenlijk alleen gewend zijn aan de dure topmerken, en dat we ons nooit afgevraagd hebben waar fotografen in Venezuela of Oezbekistan het eigenlijk mee moeten doen. Ik voel me klein en stom, ineens.
Avi loopt door naar Broncolor, een flitsaggregatenfabrikant uit Zwisterland. De duurste op de markt, zo’n beetje. Ik heb in mijn ooghoek een chromakey wand zien staan, en ineens wil ik heel graag met z’n vieren ergens op de foto, als aandenken. Avi staat echter al bij de luxueuze stand van Broncolor te praten met een Nederlandse vertegenwoordiger, herkenbaar aan het roodwitblauwe vlaggetje op zijn revers. Hij neemt er weer goed de tijd voor, onze Avi.
Peter, Dirk en ik staan wat ongeduldig te kijken naar de uitgestalde spullen als we ineens Oliver R. tussen het publiek ontwaren. Hij zat ook bij ons in de klas, en heeft thans zijn eigen fotoschool in Keulen. Long time no see. Dirk maakt een Quicktimefilmpje van de ontmoeting. Oliver praat nog net als in 1993. Net als toen hoofdzakelijk over zichzelf. Dan slaat een lichte verveling toe.
Avi wordt zachtjes aan zijn spijkerjasje de stand uitgetrokken, en we lopen met z’n vieren op de stand van VST Workflow uit Saalfeld af. Die van de chromakey wand. Wij willen op de foto. Peter begint een slijmverhaal tegen een van de vertegenwoordigers, maar de fotografe die de camera bedient en de gemaakte foto’s vervolgens softwarematig kan omtoveren tot………tja…..tot willekeurig wat voor foto dan ook heeft het al begrepen en positioneert ons in het groene decor. Na een paar keer afdrukken staan we er op, en binnen 10 seconden zien we ons digitaal getransponeerd op een lcd-scherm op een surfboard staan, in de branding. Affengeil. Vier afdrukjes vallen uit de printer, en na een snelle groet moeten we toch echt verder, het spijt ons zeer.
Snel lopen we naar de stand van Hasselblad, waar promomeisjes de bezoekers verleiden met het nieuwste digitale Zweedse wonder, de H3D. Kost maar 40.000 dollar. Ze hangen om hun bevallige nekjes, en als je interesse toont mag je ‘m zelf ook even omhangen. In de van Zweeds palissanderhout opgetrokken stand kan je ook gekoelde zalmhapjes krijgen, en staat een ongeïnteresseerd fotomodel in een sneeuwdecor de bezoekers aan te staren.
De stand van de buurman, Alpa uit Zwitserland, is alles wat de stand van Hasselblad niet is. Ingetogen en eenvoudig. Zes verschillende cameramodellen en een stapeltje folders. Een van de jongens achter de tafel heeft zelfs een vies baardje en ruikt naar tabak. Toch willen we allemaal zo’n camera. En wat zingt dat toch mooi, dat Schweizerische Deutsch.
Avi heeft gehoord dat er speciale lenzen zijn gemaakt voor Nikon camera’s, maar weet het niet zeker. Ik heb met kleinbeeld net de overstap terug gemaakt naar Nikon , en zoek nog een extra ruime groothoeklens. Avi weet zeker dat het geen Zeiss is, maar Leica. Maar bij Leica weten ze daar niets van. Bij Hasselblad hadden ze eerder al de schouders opgehaald op onze vraag. Maar kijk dan! Daar liggen ze! In een wit plastic retro-decor staan de ouderwets ogende Zeiss objectieven uitgestald, en kunnen bezoekers met elk objectief uit het aanbod , vastgeschroefd op een Nikon camera, foto’s maken van een speciaal in elkaar gezet hortus-botanicus-achtig stilleventje.
Ik pak de 18mm lens , draai me om en maak een foto van mijn drie dralende beursvrienden en besluit in 1 minuut dat het goed is. Kost maar 1135 euro, geen geld voor een Echte Lens.
Mijn vrienden kijken mij vragend aan, en ze zien dat ik verkocht ben. Ik ben klaar, de beurs kan me ineens verder gestolen worden. Ik wil weg. Peter en Dirk willen ook weg. En Avi gelukkig ook. We rennen nog snel even langs de Minox – stand voor het fotootje van de zwarte gelatexte bimbo bij de ingang, maar dat wordt een teleurstelling. Er zijn geen afdrukjes. Ook geen gratis Minox usb-sticks met onze groepsfoto. Wel stomme hoedjes, maar we willen geen stomme hoedjes.En zeker geen stomme hoedjes met ‘Minox’ erop. Buiten gekomen regent het zachtjes. Het blijkt dat we allevier een opkomende hoofdpijn hebben. We drinken nog een koffie in het Museumscafe aan de andere kant van de Rijn en dan nemen we afscheid van elkaar op Köln Hauptbahnhof. Misschien tot over acht jaar, jongens.