Russische zomers

Met de loomheid van de eindeloze zomerdag, aan een meertje, ergens in het westen van Rusland. In die sfeer fotografeert Ksenia Galiaeva het verloop van de tijd op de datsja van haar vader en moeder. Alsof er nooit iets zal veranderen, de dagen voor altijd simpel en rustig zullen passeren. Galiaeva weet wel beter, eens is ook dat wat niet voorbij mag gaan voorgoed voorbij. Maar vooralsnog is het beter daar niet aan te denken en te spelen en te werken alsof je de tijd in de hand hebt.
Haar foto’s hangen in het ICM, het Haarlemse foto-antiquariaat, in een kleine witte kamer. In de hoofdruimte van de voormalige smidse gaan enkele van haar prints een spel aan met historische foto’s en presenteert ze antiquarische beelden die ze in de boeken, dozen en laden aantrof. In een, ik moet zeggen, bijzonder fraai ingerichte presentatie legt ze onverwachte verbanden met haar eigen thematiek. De associaties lijken tamelijk spontaan, intuïtief geboren, uit zowel verhalende als formele overeenkomsten.

Zo koppelt Galiaeva een antieke verbleekte reproductie van een portret van Saskia van Uylenburgh aan een overbelichte opname van Laurel en Hardy in historische kostuums, waarbij vooral Oliver Hardy verwant lijkt met Saskia. Op een oude persfoto wandelt een man door de straten van een mediterrane stad met een aktetas onder zijn arm geklemd. Hij draagt een kostuum met stropdas en een chique zonnebril. Maar op zijn hoofd heeft hij een uit een krant gevouwen steek en het pak komt met een korte broek. De papieren hoed beschermt hem tegen de as uit een in de nabijheid gelegen actief geworden vulkaan. De man, zijn manier van kleden doet de fotografe aan haar vader denken en ze hangt er een jeugdfoto van hem naast. Inderdaad.

In het witgeschilderde expositiekabinet komt de foto van Ksenia (blauw), moeder (rood), vader (geel) en Titus (bruin) fraai uit. De foto en die er om heen zijn een kleine selectie uit het doorlopende project Dacha, Russisch voor ‘datsja’, het zomerhuis annex volkstuin. De fotografe komt soms direct, soms indirect in beeld: in één of meer spiegels of als schaduw, of heel subtiel, wanneer ze met een grashalm op de rug van haar moeder tikt.

De zomer brengt de oogst: aardbeien, appels, augurken, bessen, kolen en wortels in de tuin, op de keukentafel, in weckflessen. Bloemen, vruchten en groenten maken deel uit van een cyclus van nu bijna tien jaar, een cyclus waarin de fotografe moeder, vader, teckel en, meestal indirect, zichzelf fotografeert. Een spel met het verloop van de tijd, een houding tussen ontkenning en melancholie in het korte warme seizoen dat steeds sneller passeert. Elke avond wandelen moeder en dochter om het meer. Steeds diezelfde wandeling met telkens ander licht, op het inmiddels grijs geworden haar van de moeder.

De tentoonstelling van Ksenia Galiaeva is de tweede in de reeks ‘Unter dem Baum’ in het ICM, Nieuwe Kruisstraat 19 in Haarlem, en loopt tot en met 22 juni. Later dit jaar volgen in dit kader nog presentaties van Paul Kooiker en Charlotte Dumas.

Meer van en over Galiaeva: www.kseniagaliaeva.com