Trinitity, het gezicht van de macht volgens Carl De Keyzer

In Trinitity brengt de Belgische fotograaf Carl De Keyzer foto’s samen waarmee hij zijn beeld vormt van de leiders, hun soldaten en de bevolking.
In dit meest persoonlijke boek tot nu toe, hanteert De Keyzer het klassieke idee van een driedeling, waarbij hij schildergenres uit de negentiende eeuw als denkrichting meegeeft.

‘Tableaux d’ Histoire’ of ‘Historieschilderijen’ vertelt over de manier waarop ‘de macht’ zich presenteert. Bijvoorbeeld bij de inauguratie van een Amerikaanse president, in het ritueel tijdens één van de katholieke hoogtijdagen in Vaticaanstad of tijdens een verkiezingscampagne in Rusland. We zien hekken, tribunes en publiek dat haar plaats kent. Het gevoel van De Keyzer voor onbewaakte ogenblikken, de manier waarop hij het aanwezige licht en dat van zijn krachtige flitser combineert, leidt tot beelden waarin ironie en soms zelfs sarcasme de ruimte krijgt.

Voor ‘Tableaux’ d’ Guerre’, ‘Oorlogsschilderijen’ bezocht De Keyzer van 2004 tot en met 2006 negen landen waar conflicten zijn beslecht. (In het tekstdeel van het boek vertelt Katharine Derderian over de oorlogen die in de betreffende regio’s zijn uitgevochten). Voor deze serie maakte de fotograaf voor het eerst gebruik van kleurenopnamen op panoramaformaat. Deze landschappen ‘van na de oorlog’ zijn soms zo fraai (Afganistan, Kashmir, Ivoorkust) dat je even vergeet wat voor verschrikkingen er zich hebben afgespeeld. Foto’s van een overwoekerde, totaal verwoeste kerk in Ambon, ontelbare kogelgaten in Angolese gebouwen of de overblijfselen van een afgebrand dorp in Congo brengen je weer terug in de realiteit. Het verbazingwekkende van deze serie is dat de mensen ook hier perfect in beeld staan, dat De Keyzer op precies het goede moment heeft afgedrukt.

De ruimten van Capitol Hill in Washington, het Europees parlement in Brussel en Straatsburg en de Grote Hal in Beijing zijn zeer verschillend van karakter, maar hebben een formalistische, bijna kille uitstraling gemeen. In ‘Tableaux Politiques’, ‘Politieke portretten’ zoals De Keyzer het vertaalt, valt op dat de houten lambrizeringen en al dat marmer in Washington een wat stoffige, oubollige indruk maakt in contrast met de megalomane postmodernistische interieurs in Brussel en Straatsburg. En ja, de schaal van de Chinese vergaderzalen is zodanig dat die van de Amerikanen en Europeanen er bij in het niet vallen.

Carl De Keyzer (Kortrijk, België 1958), sinds 1990 aangesloten bij Magnum, werkt af en toe in opdracht, maar vooral aan eigen projecten. Hij beschouwt het fotoboek als een belangrijke drager voor hetgeen hij wil laten zien: Trinitity is zijn inmiddels negende monografie. De Keyzer is uitgegroeid tot een bijzonder auteur, die met humor en wijsheid de macht van sommigen en de onmacht van velen doeltreffend weet te verbeelden. Het is een indrukwekkend boek geworden, waarvan de kracht zich tijdens het heen en weer bladeren langzaam ontvouwt. De teksten van de drie essayisten zijn deels interpretatief, deels informatief, de 100 foto’s zijn sterk of fraai of allebei.

Carl De Keyzer is een meester in het vastleggen van straatbeelden (hij begon ooit als straatfotograaf), landschappen en de binnen- en buitenkant van gebouwen. Maar altijd is de plaats van de mens, en ik bedoel dat nadrukkelijk ook overdrachtelijk, het doorslaggevende element. De mens heeft deze wereld gemaakt, maar loopt er in de visie van De Keyzer wat aangeslagen in rond. Ergens is nog een besef dat we dit ooit zo hebben gewild, maar we weten nu niet meer zo zeker waarom.

Han Schoonhoven

Trinitity
fotografie: Carl De Keyzer
teksten (Engels, Nederlands): Peter De Graeve, Lieven De Cauter en Katharine Derderinan
gebonden, 152 pagina’s, 30 bij 21 cm, 100 foto’s in kleur
uitgever: Mets & Schilt
prijs: 49,90 euro

• In een eerder bericht op Photoq vind u een video-interview met De Keyzer en een link naar zijn site met alle foto’s uit Trinity: www.photoq.nl/news

De tentoonstelling Trinitity is nog tot 13 april te zien in de Bibliothèque nationale de France in Parijs. Zijn werk maakt tevens deel uit van de grote overzichtstentoonstelling ’60 jaar Magnum Photos’ in het Stedelijk Museum Amsterdam. Open tot 13 mei.