Vergankelijke schoonheid

In zijn meest persoonlijke boek tot nu toe, Like Birds, presenteert Wout Berger verrassende landschappen waarin zowel schoonheid als kwetsbaarheid voelbaar is.
‘All photographs are untitled and taken on different locations. They date from 2002-2009.’ Dat is de enige tekstuele begeleiding bij de ongeveer 50 opnamen die Berger selecteerde. Een impliciete uitnodiging om vooral zelf goed te kijken. Op het web zijn hier en daar uitspraken te vinden waarom hij deze foto’s maakte. En er is de vaststelling dat de inleiding die de fotograaf schreef te ‘uitleggerig’ was en op aanraden van de vormgever niet is opgenomen.

Naast drie overzichten van een, zo te zien mediterrane, stad vinden we afbeeldingen van plekken aan de kust, verse paddestoelen op dode bomen, een savanne met termietenhopen, een vallei met ontluikende jonge berken, plassen met waterlelies of appels, een helling met over de struiken gehangen kledingstukken, moeraslandschappen, bosjes met een baobabboom en zandvlakten met talloze bloeiende bloemen. Dat wat we natuur noemen kan nog steeds verleidelijk mooi zijn, maar die schoonheid is in onze tijd onbetrouwbaar geworden, zoals Berger in fraaie beelden van vergiftigde landschappen al aantoonde.

Het bijzondere van zijn omgang met het landschap is het gezichtspunt. Inderdaad, als van een vogel die in de vlucht de omgeving overziet, steeds dichterbij komt en uiteindelijk tussen de bloemen landt. Enigszins vergelijkbaar met de fladderende dynamiek in de video Free as a bird van The Beatles. In veel persberichtachtige beschrijvingen op het net vindt je in twee talen de zinsnede ‘…vanaf afstand en soms dichtbij, in vogelvlucht, maar altijd zonder horizon’: een wat merkwaardige claim wanneer in zeven foto’s de overgang van aarde naar lucht waarneembaar is.

Het grote formaat van Bergers camera en zijn standpunten leiden ertoe dat je als kijker soms direct tussen de paddestoelen, trompetbekerplanten of kleurige bloemen zit. Je ruikt het rottende hout als het ware, de zilte zeegeur, de zoete lucht van de bloesems. Maar pas op, want bij de maker van Giflandschap weet je nooit wat zich direct onder deze idyllische taferelen bevindt.

Like Birds
fotografie: Wout Berger
vormgeving: Tessa van der Waals
gebonden, 33 bij 27 cm, 72 pagina’s, ongeveer 50 foto’s in full color
oplage: 800
uitgever: Galerie Van Kranendonk
ISBN 9789072697097
prijs: 45 euro

Je kunt door het boek (op klein formaat) bladeren, alleen het omslag en de schutbladen zijn anders: http://www.vankranendonk.nl/exhibitions/images/2009/bergerbook/index.html