‘Je schept verwachtingen, man’, verkondigt Edie Peters nuchter aan zijn medepresentator Carel van Hees na diens veelbelovende openingswoorden. De blik van Van Hees lijkt zelfverzekerd, en terecht: ondanks het gelijktijdige plaatsvinden van talloze andere events in het kader van Art Rotterdam is de alweer achtste editie van De Donkere Kamer in de Maasstad strak uitverkocht. Een fenomeen dat in filmhuis LantarenVenster sinds de eerste editie eerder een regel dan een uitzondering is, en eerder traditie dan toeval.
verslag door Lindy Kuit
Zoals gewoonlijk wordt allereerst de agenda bij de hand genomen. De Rotterdamse fotograaf Marcel Kollen verschijnt op het podium en tipt de eerste editie van Rotterdam.Photo, een openluchtfestival voor portretfotografie op Katendrecht (donderdag 11 t/m zondag 14 februari). Ook fotomanifestatie Haute Photographie komt voorbij. Dit nieuwe evenement vindt plaats op 13 en 14 februari in LP2 naast het Nederlands Fotomuseum en toont werken van meer dan 30 nationale en internationale fotografen. Ad van Son van Fotocoaches sluit de inleiding af en vraagt, terwijl hij dankbaar gebruik maakt van Van Hees als microfoonstandaard, aandacht voor zijn begeleidingstraject voor fotografen.
Na de eerste pitch van fotograaf Lydia Weijers over de realiteit van de hedendaagse reisdrang, is het tijd voor kijkcijferkanon en hoogtepunt van de eerste helft, Ruben Terlou. De bevlogen documentairemaker, fotograaf én arts vertelt over zijn nieuwe VPRO-serie ‘Langs de oevers van de Yangtze’ waarin hij het hedendaagse China verbeeldt. Vanuit een diepgewortelde interesse voor mensen onderzoekt hij niet alleen de ‘Chinese droom’, nationalisme en vervuiling, maar ook de invloed van de eenkindpolitiek, het overschot aan mannen en suïcide op de Chinese samenleving. Hoewel het grote cultuurgebied zich in rap tempo ontwikkelt, stralen de beelden op de achtergrond een krachtige verstilling en soms ook een dreigende kalmte uit.
[layerslider id=”7″]
Hoewel Van Hees naar eigen zeggen ‘nog een uur door had kunnen lullen’, maken de heren een einde aan het gesprek en verschijnt de tweede pitcher op het podium. Fotograaf Maarten Heijkamp houdt een onsamenhangend, maar desalniettemin fascinerend verhaal over een rijdende camera obscura, keramische experimenten en zijn fotografische hamer. Het publiek is voelbaar beduusd, maar bovenal onder de indruk.
Vervolgens schuift wielrenster en fotografe Ilona Kamps aan. Enkele jaren geleden, tijdens de ronde van Lombardijen, herontdekte zij Alfonsina Morini Strada; een Italiaanse vrouw die in het begin van de vorige eeuw succes boekte als wielrenner. Fascinatie sloeg om in wilskracht en dit resulteerde in een boek waarin Kamps het leven van de donkerharige Italiaanse die reed om te leven, fotografisch heeft gereconstrueerd.
Xiao Xiao Xu vraagt tot slot als laatste pitcher aandacht voor haar fotoserie over een droom om te vliegen. Geheel in de sfeer van Terlou fotografeert zij Chinese boeren die met het bouwen van hun eigen plattelandsvliegtuigjes het onmogelijke trachten mogelijk te maken.
De tweede helft van de avond staat vrijwel geheel in het teken van Quickscan NL#02; een tentoonstelling in het Nederlands Fotomuseum over vernieuwing binnen de Nederlandse fotografie die nog tot en met 8 mei 2016 te zien is. De presentatoren gaan in gesprek met curator Frits Gierstberg en een handjevol betrokken fotografen, een selectie uit ‘de nieuwe, strijdbare generatie’, om de woorden van Gierstberg te gebruiken. Ondanks het feit dat ‘alles al een keer gedaan is’, vinden de fotografen binnen de tentoonstelling ieder een nieuwe en geheel eigen manier om met beeld en informatie om te gaan.
Zo maakte Ola Lanko het openingsbeeld van de tentoonstelling; een 3D-collage van bestaande beelden die zij op een vernieuwende manier rangschikte. Ook Jan Dirk van der Burg ordent bestaande informatie op een nieuwe, originele manier. Met zijn Tweetbundelbox bevraagt hij Twitter als persoonlijk propagandakanaal. Want hoe sociaal zijn sociale media eigenlijk als je ze kunt lezen als dagboeken zonder slotje? De grens tussen publiek en privé onderzoekt ook Mariken Wessels. In haar boek Taking Off. Henry my neighbor publiceerde zij een privécollectie naaktfoto’s van een ouder Amerikaans stel die een verhaal vertellen over seksuele en communicatieve frustratie, voyeurisme en een stukgelopen huwelijk. Jannemarein Renout bewandelt evengoed een ander pad binnen de fotografie. Met een scanner, een doodordinair kantoorapparaat, vangt zij licht en construeert zij abstracte en onconventionele beelden.
De nieuwe generatie toont zich als nuchtere voorhoede, niet als een hooghartige avant-garde. De discussieronde wordt afgesloten met vragen uit het publiek. Maarten Heijkamp mag zich de trotse winnaar van de pitch noemen en De Donkere Kamer #8 wordt succesvol afgesloten. Verwachtingen zijn er immers om waargemaakt te worden.