‘Vertel me over het leven hier’

Fotograaf Jonas Bendiksen stelde die vraag aan bewoners van de sloppenwijken in Nairobi, Mumbai, Djakarta en Caracas. Ze werkten graag mee. De bewoners lieten zich in hun woningen fotograferen en spraken over hun dagelijks bestaan.
Afgelopen dinsdag presenteerden Photogallery Lux en uitgeverij Mets en Schilt zijn nieuwste boek en werd de tentoonstelling van Bendiksen geopend. De fotograaf vertelde zo’n zeventig bezoekers hoe en waarom deze serie tot stand is gekomen. In 2008 wonen er op deze wereld voor het eerst meer mensen in de stad dan op het land. Van de stedelingen woont ongeveer een derde in een gebouwde omgeving, die door de Verenigde Naties als ‘sloppenwijk’ wordt aangeduid: dan hebben we het over meer dan één miljard mensen. De V.N. heeft berekend dat dit aantal in de komende vijfentwintig jaar zal verdubbelen. Daarmee is het bestaan in de ‘slums’ de snelst groeiende woonvorm (habitat) ter wereld.

Bendiksen werkt bij voorkeur aan onderwerpen die je weinig in de kranten ziet: ‘journalistieke wezen’, noemt hij die. In zijn visie zitten er waardevolle beelden verborgen in de verhalen die zich ‘net beneden de radar bevinden’. Van 2005 tot en met 2007 werkte Bendiksen maandenlang in de sloppenwijken van Nairobi, Mumbai, Djakarta en Caracas. Het leven op straat vond hij te weinig kenmerkend, hij wilde achter de deuren kijken, binnenshuis foto’s maken en luisteren naar wat de bewoners te vertellen hadden.

Het was een makkie om binnen te komen, vertelde Bendiksen. De bewoners spraken over hun trots, over hun twijfels, over de spanning tussen hoe er tegen hen wordt aangekeken en hoe zij dat zelf zien. En Bendiksen zette zijn statief in het midden van het huis, nam een foto, verschoof de camera negentig graden en maakte een tweede opname, een derde en een vierde. Een samenwerkingsverband van uitgevers bracht Bendiksen’s document onder de titel The places we live uit in een Nederlandse, Engelse, Franse, Duitse, Italiaanse, Noorse en Zweedse editie. Jonas Bendiksen (Noorwegen 1977), sinds vorig jaar volwaardig lid van Magnum, won een hele rij internationale prijzen en publiceert in magazines als National Geographic, Geo, Newsweek en The Sunday Times.

De plaatsen waar wij wonen is een fraai compact boekje, waarvan de kern wordt gevormd door twintig interieurs op even zovele dubbele uitklappagina’s, vastgelegd zoals hierboven beschreven. Het contrast met het tevens afgebeelde straatleven is vaak groot. Veel bewoners spannen zich in een – hoe geïmproviseerd ook – veilig en schoon huishouden te creëeren. Het vuil en de agressie van de stegen lijkt dan soms ver weg. Het project wordt op dit moment op een bijzondere manier in Oslo tentoongesteld. De twintig huishoudens zijn in evenzovele ‘kamers’ levensgroot weergegeven en de bezoeker hoort het verhaal van de bewoners. Lux Photo Gallery toont naast een selectie uit deze reeks, werk uit de series ‘Satelieten’ en ‘IJsland’.

De plaatsen waar wij wonen
fotografie en interviews: Jonas Bendiksen
inleiding: Philip Gourevitch
gebonden, 14 x 20 x 2,5 cm, 196 pagina’s, alle foto’s in full color
uitgeverij: Mets & Schilt
prijs: 19,90 euro

Werk van Bendiksen, Selected Photographs, is tot 7 maart te zien in LUX Photo Gallery, gebouw Het Sieraad, Postjesweg 1 in Amsterdam
Voor info, zie: www.luxphotogallery.com/

Ter ondersteuning van zijn project lanceerde Bendiksen een fraaie website met veel beelden en statements van de sloppenbewoners: www.theplaceswelive.com/